De Betta is een kleine vis die oorspronkelijk uit Zuidoost-Azië komt.
Deze vis is ook wel bekend onder de namen Betta Splendens, Siamese kempvis, Japanse vechtvis of Chinese vechtvis.
Of als je op Marktplaats zit… “Betta splender” of “Betta splendid”. 😉
Hoewel de Betta Splendens de meest bekende “Betta” soort is, is het goed om te weten dat er ook nog andere Betta soorten zijn met elk hun eigen kenmerken.
Het is een populaire vis voor een zoetwater aquarium vanwege de grote sierlijke vinnen van de mannetjes.
En omdat een enkele vis ook goed in een “klein” aquarium gehouden kan worden.
Bekendheid
De Siamese kempvis is een territoriale vis. Ze zullen hun grondgebied van ongeveer een meter verdedigen tegen vissen en andere dieren die ze als indringers beschouwen. Dat geldt vooral voor de mannetjes, maar ook de vrouwtjes zijn van nature agressief.
Helaas laten domme mensen ook vandaag de dag nog kempvissen tegen elkaar vechten. Ze wedden op welke vis het overleeft of op basis van punten de winnaar is. Want de vissen gaan door met vechten tot de tegenstander zwaar gewond of overleden is bij gebrek aan ruimte om te vluchten.
“Gevecht” klinkt heel spectaculair, maar dat is het in de praktijk niet. Het is vooral erg zielig. De vissen pikken elkaar herhaaldelijk tot een van de vissen onbeweeglijk naar de bodem zinkt.
Officieel zijn dit soort gevechten verboden. Het is pure dierenmishandeling. Dat neemt echter niet weg dat ze nog steeds voor komen.
Bovendien zijn gevechten waarbij de vissen voortijdig uit elkaar worden gehaald wel wettelijk toegestaan. Er wordt dan ingegrepen voordat een van de vissen te zwaar gewond raakt. Vaak overlijden de vissen achteraf toch nog aan hun verwondingen of vanwege stress.
In het wild zal het ene mannetje wegvluchten, maar tijdens de georganiseerde gevechten en ook in een klein of middelgroot aquarium is daar de ruimte niet voor.
Oorsprong
In het wild komt de Siamese kempvis voor in ondergelopen gebieden als rijstvelden en kanalen rond de rivier Mekong in de buurlanden Thailand, Vietnam, Cambodja en Laos.
De kempvis is vooral te vinden in rustig en vaak stilstaand water. Want ook in het wild zijn het niet de sterkste zwemmers van de wereld. Verder begeven ze zich vooral in relatief ondiep water.
Dat komt omdat ze naast hun kieuwen ook een zogenaamd labyrintorgaan hebben waar ze lucht in kunnen opslaan van het wateroppervlak. Naast ademhalen gebruiken ze de extra luchtkamertjes van dit orgaan om mooie schuimnesten mee te bouwen.
De wilde variant ziet er lang niet zo sierlijk uit als de gekweekte Betta’s. Ze hebben korte vinnen en komen voor in de kleuren groen, bruin en grijs.
De Plakat Betta komt qua uiterlijk nog het dichtst in de buurt van zijn wilde soortgenoten met zijn relatief korte vinnen. De andere Betta splendens soorten met al hun kleuren en vinnen zijn ontstaan door selectieve kweek.
Dieet
De Betta houdt wel van een figuurlijk biefstukje. Hij eet plankton, insecten, insectenlarven, garnalen en zelfs kreeftjes of slakken.
Voor jouw aquarium kempvis is het dan ook belangrijk om hem goede kwaliteit voer te geven die veel eiwitten bevat van bijvoorbeeld insecten of garnalen. En speciaal diepvriesvoer en levend voer zoals larven vinden ze al helemaal fantastisch.
Ik voer mijn Betta ongeveer 8 Hikari pellets in de ochtend en hetzelfde in de avond. Mijn eerste Betta voerde ik te weinig, omdat vaak wordt gezegd dat hun maag net zo groot is als hun oog. Maar dit is een fabeltje.
Het is goed om je kempvis een dag per week te laten vasten en de maaltijden over te slaan op die dag. Dat is goed voor hun spijsvertering en het voorkomt een opgeblazen Betta die problemen krijgt met zwemmen.
Ga je een weekendje weg? Dat hoeft ook geen probleem te zijn. Vissen kunnen over het algemeen langer zonder eten dan we denken en krijgen in een aquarium en vijver meestal veel te veel te eten. Hoe hongerig en zielig je Betta ook lijkt te zijn, hij kan prima twee dagen zonder eten als het moet.
Let op: geef jouw vis voor en na vertrek gewoon de normale hoeveelheid voedsel en ga hem niet extra veel voeren voordat je weggaat of nadat je terug komt!
Realiseer je dat je kempvis ook van tankgenoten kan snacken. Kleinere garnalen worden vaak door jouw Betta opgesmikkeld en zelfs de oogstelen van slakken moeten eraan geloven.
Dit ligt echter ook aan het individuele karakter van de Betta. De een is super relaxt en de ander ziet zelfs het filter of verwarmingselement als vijand.
Aquarium
Een Betta kan overleven met weinig ruimte. Maar er is een groot verschil tussen overleven en van het leven genieten!
Tijdens de kweek groeien Betta’s samen op in een kweekbak. Zodra ze wat groter worden, moeten de mannetjes worden gescheiden. Zij worden meestal overgeplaatst in kleine potten of bakjes met een afscheiding ertussen zodat ze elkaar niet kunnen zien.
De vrouwtjes kunnen overigens net zo agressief zijn, maar als je er genoeg bij elkaar plaatst, ontstaat doorgaans een natuurlijke rangorde die de vrede bewaart.
In de dierenwinkel of aquariumspeciaalzaak zie je dan ook vaak meerdere vrouwtjes bij elkaar in een bak. Dat kan ook thuis op zich prima, zolang jouw aquarium en de inrichting aan bepaalde voorwaarden voldoet. De mannetjes zitten vaak in bakjes of potten, wat ik persoonlijk echt niet OK vind.
Veel beter is het wanneer de mannetjes elk in een kleine tank worden gehouden met filter of filtratiesysteem. Een verwarmingselement of verwarmd water zou nog beter zijn, maar dat is vaak lastiger haalbaar in een winkel.
Ondanks dat de kempvis in zijn jongere jaren in een pot of bakje opgroeit/overleeft, betekent dat niet dat jij daar thuis mee verder moet gaan. Mijn advies is minimaal een aquarium van 40 liter of meer met een klein binnenfilter of sponsfilter.
Daarnaast heeft een Betta behoefte aan planten of andere decoratie waar hij in kan schuilen.
Ontdek waar een goed Betta aquarium aan moet voldoen.
Levensduur
Aan het gedrag en uiterlijk van een Betta splendens is erg goed te zien hoe het met de vis gaat. Een levensduur van 3 tot 5 jaar is goed te doen met de juiste zorg en aandacht. Er zijn soms Betta’s die het nog langer uithouden en bijvoorbeeld de zeven jaar halen.
Soms doe je alles perfect en overlijdt de Betta toch. Dat komt helaas ook voor. Maar in de meeste gevallen zijn vroege sterfgevallen terug te leiden naar een slechte waterkwaliteit en gebrekkige verzorging of huisvesting.
Op hun oude dag worden sommige Betta’s blind en nog vatbaarder voor slechte waterkwaliteit en ziektes. Je ontkomt er dus haast niet aan dat je op een dag ook een kempvis zal moeten laten inslapen.
De meest humane manier is door de kempvis in een apart bakje met water te plaatsen waarin je wat pure kruidnagelolie hebt opgelost/vermengd. Gebruik ook een luchtsteen om het water en de olie goed met elkaar te vermengen. Deze luchtsteen moet je hierna niet meer in je normale aquariums gebruiken.
De vis slaapt bij de juiste verhouding water en kruidnagelolie binnen enkele minuten in en als je de vis langere tijd in dit bakje laat dan zal de vis op een zo humaan mogelijke manier overlijden.